حبس سرمایه در بازار لاکچری

در زمینه تحلیل شرایط خروج بازار مسکن از رکود با تامین سرمایه مسکن مصرفی با توجه به رکود مسکن در سال‌های اخیر و پایین آمدن قدرت خرید مردم به‌ویژه شهروندانی که در شهرهای بزرگی همچون تهران ساکن هستند، لازم است تا نگاهی دوباره به صنعت ساخت و ساز در کلان‌شهرها که طبیعتا بازاری پررونق‌تر از باب عرضه و تقاضا در عرصه مسکن دارد، کنیم.
 برخی رویکردها از اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 با جذب سرمایه‌های ورودی بازار مسکن را به سوی لوکس‌سازی و تجاری‌سازی سوق داده است. از دلایل مهم گرایش فعالان صنعت ساختمان و مسکن‌سازان به ساخت و ساز‌ها در عرصه ساختمان‌های لوکس و تجاری‌سازی می‌توان به سود چند 10درصدی این نوع ساخت و سازها اشاره کرد.
اما حباب سودآوری این نوع ساخت و سازها برای مسکن‌سازان عمری کوتاه داشته و پس از مدت اندکی می‌ترکد، اکنون فعالان صنعت ساختمان پس از ساخت انبوه مسکن‌های لوکس در کلان‌شهرها با رکودی بی‌سابقه مواجه شده‌اند. این رکود درپی دلایلی همچون رکود بازار مسکن، پایین آمدن قدرت خرید مسکن از سوی متقاضیان و اشباع بازار لوکس مسکن فروشی پدیدار شده است.
 مسکن‌سازان در سال‌های اخیر با جذب سرمایه‌های موجود در بازار مسکن در جهت ساخت و سازهایی لوکس با متقاضیانی خاص، این سرمایه‌ها را در برج‌ها و امارت‌های لوکس شهری که با رکود تقاضا مواجه است، محبوس کرده و بازار ساخت مسکن‌هایی با متراژ‌هایی کم و اصطلاحا مصرفی را با کمبود سرمایه درگیر کرده‌اند، از این رو، کلان‌شهرها و به‌ویژه پایتخت پر از خانه‌هایی لوکس ولی بدون متقاضی و خالی از سکنه شده است. نگاهی گذرا به برخی محلات خوش‌نشین شمال تهران نیز تایید می‌کند چراغ‌های این خانه‌های شیک چند سالی است که روشن نمی‌شود.
در مقابل خانه‌های مصرفی (مسکن‌هایی با متراژ پایین) با تقاضای چندین برابری به نسبت مسکن‌های لوکس مواجه است، این درحالی است سرمایه‌های موجود صرف ساخت و سازهایی لوکس شده و بخش‌های تامین سرمایه در جهت ساخت و ساز‌های مصرفی با مشکلات جدی مواجه است. ضمن آنکه تورم بالا سبب شده تا قدرت خرید مردم نسبت به یک دهه گذشته افت به‌شدت چشم‌گیری کند. تورمی انباشته که برای بخش‌های عمده‌یی از جامعه داشتن مسکن را به یک آرزوی دور و دراز تبدیل کرده است.
 از این رو، در چنین شرایطی تغییر الگوی ساخت و ساز در بین ساختمان‌سازان می‌تواند یکی از مهم‌ترین راهکارهای خارج شدن بازار مسکن از رکود و تضمین سودآوری فعالان صنعت ساختمان و ساختمان‌سازان باشد. به طبع دولت با ابلاغ سیاست‌هایی در جهت حمایت ساختمان‌سازان و متقاضیان مسکن مصرفی به وزارت مسکن و شهرسازی، بانک مرکزی و همچنین ایجاد سازوکاری در راستای هزینه کرد صحیح و هدفمند منابع مالی و متناسب با تقاضا در ساخت مسکن‌های مصرفی می‌تواند ضمن مدیریت بازار رکودی مسکن، سهم دولت برای تامین خدمات زیربنایی مسکن را افزایش دهد.
 اکنون با وجود مشکلات شدید در تامین سرمایه ساخت و ساز پیشنهاد می‌شود، بانک‌ها در جهت تامین سرمایه ساختمان‌سازان وارد میدان شده و تسهیلات ویژه‌یی را در جهت ساخت ساختمان‌های مصرفی تخصیص دهند، از دیگر راهکارهای موجود می‌توان به ساخت و سازهای مشارکتی توسط بانک‌ها با فعالان صنعت ساختمان اشاره کرد. البته پایین آوردن نرخ سود تسهیلات اعطایی به ساختمان‌سازان نیز می‌تواند راهگشا باشد.
البته باید به یک مولفه دیگر نیز توجه داشته باشیم و آن اینکه وضعیت بازار مسکن کاملا تحت تاثیر کلیت شرایط اقتصادی کشور است و نااطمینانی اقتصادی یکی از اصلی‌ترین موضوعاتی است که سبب شده تا بازار مسکن دچار رکودی فراگیر و عمیق باشد.